Grote leiders hebben een visie – een sterk gevoel voor wat hun organisatie wil bereiken. Zij weten wat hun team nodig heeft, zodat ze die visie kunnen realiseren. Natuurlijk zijn leiders ook mensen.

Dit betekent dat elke leider verschillende manieren heeft om met teamleden om te gaan en de visie in praktijk te brengen. Deze verschillende leiderschaps-en managementstijlen hebben als doel:

• Vertrouwen wekken
• Resultaten genereren
• Teams tot actie motiveren
• Teambetrokkenheid stimuleren

Maar aan deze intentie wordt niet altijd voldaan. Een groot en inspirerend leider worden is een levenslange reis. Het gaat om het omarmen en absorberen van nieuwe vaardigheden en methodologieën bij elke actie. Een van die methodieken is het concept van dienend leiderschap.

Wat is Dienend Leiderschap?

De dienende leiderschapsstijl is gebaseerd op het idee dat leiders prioriteit geven aan het dienen van het grotere goed. Leiders met deze stijl stellen hun team en organisatie op de eerste plaats. Ze geven geen prioriteit aan hun eigen doelstellingen.

Dienend Leiderschap is gericht op sterke ondersteuning bieden aan medewerkers. Dit stelt medewerkers in staat om te leren en te groeien terwijl ze werken aan hun eigen expertise en visie. Dat medewerkers dit kunnen doen heeft te maken met een leider die invloed en autoriteit laat opbouwen in plaats van het gebruiken van controle en giftige leiderschapstactieken.

Medewerkers in een dienende leiderschapsomgeving hebben het gevoel dat hun stem wordt gehoord en dat zij er toe doen. De dienende leiderschapsstijl vertegenwoordigt het tegenovergestelde van het traditionele leiderschapsmodel. Hier ziet het team de leider als het centrale punt (zo ziet de leider zichzelf ook vaak), waarbij medewerkers ondersteunen om bedrijfsdoelen te bereiken.

Waar komt Dienend Leiderschap vandaan?

De term “dienende leider” werd voor het eerst bedacht door Robert K. Greenleaf in 1970 in het essay “The Servant as Leader”. Andere leiderschapsexperts hebben het concept gedefinieerd en gemoderniseerd in de context van de hedendaagse organisaties.

Er is een heropleving van de aandacht voor dienend leiderschap. Dit komt omdat leiders zich beginnen te concentreren op veerkracht van het team, skills en algemene mentale fitheid. Snelle veranderingen, onvoorspelbaarheid en de behoefte aan wendbaarheid hebben de noodzaak voor leiders om een innovatief, aanpasbaar personeelsbestand te ondersteunen en te versterken, verder benadrukt.

Hoe werkt Dienend Leiderschap?

Dienend Leiderschap werkt op twee niveaus, namelijk met top-down en bottom-up empowerment. Want hoewel de dienende leider gericht is op de behoeften van zijn werknemers, is de manier van leiden nog steeds bepalend.

Het aspect van de top-down richting omvat het vaststellen van de strategische visie voor het bedrijf. Vervolgens gaat het erom dat dit naar teamniveau wordt gecommuniceerd. Dit wordt gedaan door prioriteiten, verwachtingen,  beperkingen en duidelijkheid over de algemene richting en bedrijfswaarden te bieden.

De dienende leider creëert een kader waarbinnen zijn team kan floreren en geeft  hierbij geen specifieke aanwijzingen over het invullen hun taken. Binnen het kader dat door die leiderschapsbeslissingen wordt bepaald, stelt de dienende leider zichzelf in dienst van zijn medewerkers. De focus ligt op het laten slagen van de medewerkers in het bereiken van de gezamenlijke visie.

Faciliteren

Dit is waar het bottom-up empowerment aspect om de hoek komt kijken. Bottom-up empowerment omvat het opbouwen van een teams’ zelfvertrouwen, beslissingsvermogen, creativiteit, lef en samenwerkingsvaardigheden. De leider motiveert en inspireert hierin door eigenaarschap aan te moedigen en ondersteund het vertrouwen. Ook faciliteert de leider het team zodat zij over de vereiste middelen, budget, vaardigheden en aandacht beschikken.

De dienend leider geeft dan wel een podium aan de medewerkers, dit betekent niet dat de leider zelf onzichtbaar blijft. Integendeel, de dienende leider begrijpt hoeveel en wat voor soort steun moet worden gegeven bij het faciliteren van groei. Hij of zij weet wanneer zich ermee te bemoeien en wanneer alleen het team het schip moet besturen.

Wat nog belangrijker is, dienende leiders weten wanneer ze hun werknemers moeten laten falen als er een krachtige les is die ze eruit kunnen leren.

Zeven kenmerken van Dienend Leiderschap

Wanneer we gerichter kijken naar Dienend Leiderschap, kunnen we zeven kenmerken onderscheiden.

1. Teamwork

Het team moet op de eerste plaats komen. Prioriteit nummer 1 van de leider is om het team te helpen hun doelen en beslissingen uit te voeren en hun potentieel te bereiken.

2. Medewerkerstevredenheid

Medewerkerstevredenheid en samenwerking zorgen dat de motor blijft draaien. De echte waarde komt na verloop van tijd omdat capabele, mondige werknemers betere prestaties leveren.

3. Aanpassingsvermogen

Dienend leiderschap kan in veel verschillende omgevingen werken. Het varieert van omzetgerichte verkoopomgevingen tot non-profitorganisaties die zich richten op het bevorderen van sociaal welzijn.

De waarden van deze methodologie zijn overdraagbaar tussen domeinen. Ze kunnen zelfs worden toegepast op persoonlijke situaties. Een voorbeeld hiervan is ouderschap.

4. Motivatie

Dienende leiders bieden een hoge mate van ondersteuning aan werknemers. Dit voedt motivatie en betrokkenheid. Het idee is niet om een cheerleader te zijn, maar om kansen te herkennen voor oprechte lof en teamleden vrij spel te geven om hun ideeën uit te voeren.

5. Transparante communicatie

Het team vertrouwt op een leider die duidelijkheid kan bieden, ook in complexe, veranderende situaties.

6. Authenticiteit

Dienende leiders moeten oprecht geven om individuele en teamontwikkeling. Dit creëert een veilige ruimte om te groeien. Het stimuleert medewerkers ook om hun eigen authenticiteit te ontwikkelen.

7. Eigenaarschap

Eigenaarschap activeert betrokkenheid en doel. Werk voelt zinvoller. Medewerkers werken aan doelen die ze zichzelf hebben gesteld. Ze volgen niet strikt doelen die door een manager worden gedicteerd.

Hoe te beginnen met Dienend Leiderschap?

 

Dienend leiderschap heeft in de praktijk een enorme impact op het welzijn en de betrokkenheid van werknemers, maar het is niet nodig om een zeer invloedrijke rol in een organisatie te hebben om de dienende leiderschapsstijl te gaan beoefenen.

Leid projecten door de rest van de collega’s te ondersteunen, aan hun behoeften te voldoen en middelen en ondersteuning te bieden. Dit kan op elk niveau positieve resultaten opleveren.

Oefen communicatieve vaardigheden, ontwikkel empathie, werk aan zelfbewustzijn en zorg ervoor dat je je focust op het meer holistisch ontwikkelen van medewerkers. Doe dit en de weg naar een capabele en effectieve dienende leider zijn, ligt binnen handbereik.